Welkom in Veenhuizen. Een korte geschiedenis:

Ooit de zesde kolonie van de Koloniën van Weldadigheid sinds 1823 en inmiddels UNESCO werelderfgoed in het prachtige Drenthe.
Onmiddellijk na de Franse tijd verkeerde Nederland in grote armoede, de werkeloosheid in Amsterdam liep op tot 50%,  en het grote idee van generaal Johannes van den Bosch was om deze mensen dan maar de woeste gronden van Drenthe te laten ontginnen. Eerst op vrijwillige basis maar, bij gebrek aan vrijwilligers die naar Drenthe wilden, later gedwongen. Daarom werd Veenhuizen, die in Drenthe, gesticht.

Een gevangenisdorp?


Na 1859, toen de Maatschappij van Weldadigheid op het punt van faillissement stond, nam het ministerie van Binnenlandse zaken de Veenhuizer gestichten over en zo werd dit dorp in Drenthe en heuse kolonie van Den Haag.
Vanaf 1875 nam het Ministerie van Justitie op zijn beurt weer de boel over en werden we een Rijkswerkinrichting en uiteindelijk vanaf 1936 eerst een nood gevangenis en vervolgens steeds meer dát gevangenisdorp in Drenthe.
Berucht binnen en buiten Drenthe.
 

Veenhuizen een normaal dorp?

Na 1985 werden we een "gewoon" dorp in, toen nog, de gemeente Norg en vielen we staatkundig ook weer onder de Provincie Drenthe. Een gewoon dorp met meer dan 100 monumenten, een hogere monument-dichtheid dan Amsterdam zelfs. Het onderhoud daarvan zou elke gemeente in Drenthe teveel zijn en mede daarom was het een goed idee om ook die hoogste monumenten status binnen te slepen, UNESCO wereld erfgoed. Dat duurde even maar sinds juli 2021 zijn de koloniën van weldadigheid het eerste werelderfgoed in Drenthe en pas het twaalfde in Nederland.
 

Wandelen met gids?


Wanneer je met onze gidsen mee wandelt vertellen we je alles over onze bijzondere, grimmige geschiedenis. Opgroeien tussen gedetineerden, ontsnappingen en hoe andere dorpen in Drenthe ons koloniekakkers noemden. Maar ook alles over wie er gedeporteerd werden naar ons zogenaamde Pauperparadijs in Drenthe.
Regelmatig organiseren we mooie wandelingen (meestal op zondag) en groepen kunnen ons altijd boeken, ook in combinatie met bezoeken aan het gevangenismuseum of brouwerij Maallust.


 

Wie we zijn

Welkom in Veenhuizen. Berucht gevangenisdorp, gevangenismuseum en zogenaamd Pauperparadijs, Kolonie van Weldadigheid en nu natuurlijk UNESCO werelderfgoed sinds 2021.

Artikelen ter inspiratie

Ons nodig?

Schakel ons in.

Neem contact op

Evenementen

Onze expertise

Wat wil je weten?

Een rondleiding duurt vaak ongeveer 2 uur en je legt dan tussen de 3 en 4 kilometer af door Veenhuizen. Wel het gedeelte met de meeste unieke gebouwen zoals bijvoorbeeld de kerken, de ambachtscomplexen, een orgineel gesticht uit 1824 en ons voormalige hospitaal.

wandelingen als onderdeel van een arrangement kunnen verkort worden maar dan zie je uiteraard ook iets minder. Wel dragen we je nog steeds onze volledige, grimmige geschiedenis over.

Fietstochten vanuit Norg, Assen of Appelscha duren zo'n 2,5 tot 3 uren

Onze gidsen lopen of fietsen altijd. Weer of geen weer. Afspraak is afspraak tenslotte en daar houden we van in ons gevangenisdorp van ORDE en TUCHT.
Het past ook echt in ons immateriële erfgoed. De opleiding tot GeWa of LBB-er was ook niet van dat half-zachte. Mijn opleiding was bijvoorbeeld heel heel koud en toch waren we altijd buiten. De opleidng van Albert was juist weel heel erg warm maar wat wil je wanneer je opleiding verzorgt wordt door oud-militairen aan oud militairen?

Ook de landlopers, wezen, kolonisten, verpleegden en op het laatst gedetineerden bleven nooit binnen om te wachten op iets beter weer.
Het hoort dus bij de ultieme Veenhuizen beleving zullen we maar zeggen.

Dat weet ik niet altijd zeker want de ene rolstoel(gebruiker) is de andere niet maar er zijn al enkele rolstoelgebruikers meegeweest. De twee zwakke schakel in de route zijn een halfverhard pad van aangestampte aarde en in de hersft een stukje laan waar agrariers soms met zware machines de oogst uit de grond worstelen en het weggetje op onze route niet altijd even netjes achterlaten.  (Het blijft Drenthe he?) Maar zelfs dat lukte maar is niet altijd even prettig natuurlijk.

Dus ja, met dat voorbehoud is de wandeling geschikt voor rolstoelers. 

Nee!

InVeenhuizen.nl is een zelfstandige organisatie, onafhankelijk van publieke instellingen zoals gemeente Noordenveld, Koloniën van Weldadigheid en dus ook Gevangenismuseum Veenhuizen, of Nationaal Gevangenismuseum zoals het officieel heet.
Dat heeft na en voordelen, zoals dat we verplicht zijn het hogere BTW tarief af te dragen (we zien dat als contributie om lid te mogen zijn van het fijnste land ter wereld en doen dat dus ook graag.) We kunnen niet werken met vrijwilligers en we ontvangen geen subsidies.

Voordeel:

we kunnen je op meer tijdstippen en vanaf meer plaatsen het bijzondere verhaal van Veenhuizen vertellen. We werken dus ook samen met het Gevangenismuseum maar ook met Maallust, Kaaslust, Piepers en Paupers, Zalencentrum Het Verenigingsgebouw ,Hotel - Restaurant Bitter en Zoet en Bed and Breakfast Klein Soestdijk, Oud Bergveen en Lammertshoeve

Erfgoedgids Peter met levert maatwerk voor een groep
 

Peter Bos

Peter Bos

Gids en voormalig Veenhuizer jeugd

Peter is sinds 1976 Veenhuizer omdat zijn vader toen aan de slag mocht als bewaarder in gevangenis Esserheem. Wonende in het laatste huisje van Veenhuizen werd hij, net als alle kinderen die nogal ver van school woonden in dat zo uitgestrekte dorp, toen nog met de boevenbus naar school gebracht.
Opgroeien in de "k'lonie" was zeker voor de jaren '70 jeugd geweldig, veel vrijheid, veel leegstaande gebouwen en uitgestrekte bossen en, nog interessanter, geen politie.
Toen kon Peter al veel gebouwen van binnen en van buiten goed bekijken.
Later, toen hij zelf bij de Dienst Vervoer en Ondersteuning werkte, heeft hij de resterende gebouwen, de gevangenissen, ook nog kunnen bekijken van binnen en van buiten. Inclusief de beruchte Roode Pannen.

Na veel andere omzwervingen richt hij net voor het uitbreken van de corona pandemie in 2021 InVeenhuizen op om gasten te kunnen rondleiden door het dorp van zijn jeugd.
 

info@inveenhuizen.nl

0592388516

Peter is één van de beste gidsen die ik ooit heb meegemaakt. Hij koppelt bijna oneindige...

Bart van Oerle

Haarlem 15-11-2022

"Bijzonder leuke en indrukwekkende ervaring"

Wij hebben afgelopen week genoten

van de uitgebreide rondleiding door Peter. Dat hij als kind...

Wendy

Castricum 12-07-2024

"Een bijzondere ervaring"

Gids Peter koppelt gedegen kennis van de opmerkelijke geschiedenis van de Kolonie met zijn eigen...

Pieter Verbeek

Amsterdam 22-07-2024

"Helemaal leuk! "

Wij zijn samen met Peter door Veenhuizen gewandeld en wat kan hij veel vertellen! Peter,...

Bas & Wiebke

Soest 30-07-2024

"Aanrader"

Peter heeft ons vandaag, op de Open Monumentendag, uitgebreid rondgeleid in Veenhuizen en hij...

Clara

Bussum 14-09-2024

"Geweldige verhalenverteller in een schilderachtigge omgeving"

Nooit gedacht dat er zoveel interessants, schokkends en ontroerends over de Kolonie zelf en de...

Peter Paul de Waal & Berlinde Tilman

Meppel 22-09-2024